De oorlog in Oekraïne is inmiddels ruim twee weken onderweg. Terwijl de gevechten blijven voortduren, verschuift voor de tuinbouw de focus meer naar de algehele crisissituatie die is ontstaan: economisch, financieel en ook nog steeds humanitair. De update op deze nieuwsbrief krijgt daarom een andere aanhef, ondanks dat iedereen de oorlog vol afschuw blijft volgen. Update Oekraïne is vanaf nu 'crisisupdate'. 

Energie Wie even afstand neemt van de cijfers, kan concluderen dat de afgelopen week er hele hoge prijzen zijn betaald voor feitelijk dezelfde actuele. De pijplijngasaanvoer veranderde niet, het vroor niet enorm, en toch schoten de prijzen gigantisch omhoog. Onzekerheid over wat er aan het gebeuren is en gaat gebeuren, ligt hieraan ten grondslag.

Contractprijs gas april op TTF t/m 10 maart. Klik hier voor vergroting en actuele prijzen.  

Specialisten van AgroEnergy spreken van een 'rollercoaster-rit'. In hun weekupdate direct al een opvallende constatering: Vergeleken met vorige week woensdag staan de kortetermijnprijzen (Q2-22 t/m Q1-23 en Jaar 2023) voor gas lager. Alle berichten over oplopende gasprijzen doen dat bijna vergeten.  Het plan om vulverplichtingen van de gasvoorraden in te willen stellen, verergerde de situatie op de gasmarkt, blikt AgroEnergy terug. Na maandag begonnen de prijzen te zakken. Tot nu toe blijft het bij dreigementen, analyseert men. "Feitelijk zijn de (Russische) gasstromen vooralsnog intact. Er zijn geen verminderingen in aanvoer waargenomen, ook niet via Oekraïne.

LNG-tankers blijven Europa vinden, ook na daling van de gasprijzen. De Europese prijzen zijn nog altijd hoger dan in Azië, dus meren de boten liever hier aan. (Meer over LNG-ontwikkelingen en het heen-en-weer varen van schepen in dit artikel van VesselsValue)

Woensdag was een dag van dalende prijzen. Dit was vooruitlopend op nieuwe gesprekken tussen de strijdende partijen, die donderdag gehouden zijn. Maar ook winstneming door partijen na het bereiken van de nieuwe prijsrecords kunnen de oorzaak van de forse dalingen zijn."

Er is momenteel een flink prijsverschil van circa 20-25 cent tussen komende zomer en winter bij gas. Aan het begin van de week wat het verschil tussen zomer en winter nog extremer, namelijk bijna 60 €ct/m3.

Dit wordt veroorzaakt doordat er een voorstel in de maak is om ook op Europees niveau een verplichte vulgraad voor gasvoorraden af te spreken, weet men bij AgroEnergy. Er wordt gedacht aan een vulgraad van minimaal 90% per 1 oktober, de start van de ‘gaswinter’. Om vaart te maken moeten landen nu al handelen alsof dit geldig is. In de termijnprijzen werd dit direct zichtbaar in de zogenaamde ‘prijs spreads’ tussen de zomers en de daaropvolgende winters. De zomer-winter spreads zijn omgekeerd.  De specialisten schrijven: "Op de vraag wie de enorme kosten hiervan moet gaan dragen is op dit moment nog geen antwoord en daardoor zullen partijen nog geen actie nemen. Normaal gesproken zijn de zomers goedkoper dan de winters, zodat het invloeden in de voorraden voor de betreffende partijen financieel aantrekkelijk is. Momenteel zijn deze spreads zelfs tot en met 2025 omgekeerd: vanaf 2023 zijn de zomers zo’n 2 €ct/m3 duurder dan de winters."

Europa wil snel los van Rusland komen qua gas. Dat is niet eenvoudig. Voor de lange termijn lijkt LNG, vloeibaar gas, uitkomst te bieden. Maar, schrijft AgroEnergy, "de afhankelijkheid van LNG geeft geen uitzicht op een terugkeer naar prijzen van 25 €ct/m3." Wie nieuwsgierig is waar, naast in Rusland en Groningen, aardgas te vinden is, wordt bedient door het Dagblad van het Noorden. Dat zet de 10 grootste gasvelden ter wereld op een rijtje. 

De olieprijs was volatiel deze week, schrijft AgroEnergy verder. Voor de brandstofprijzen verwacht UnitedConsumers dat 'het hoogtepunt voorlopig is geweest', schrijft de NOS. De Gemiddelde Landelijke Adviesprijs (GLA) in Nederland voor de benzineprijs is vandaag iets gedaald. De dieselprijs stijgt nog wel licht door. Of zonnebloemolie tanken dan een optie is, onderzocht het Eindhovens Dagblad. Dieselrijders kunnen dit overwegen. 

Olie- en gasconcern Shell zegt tegen de NOS dat de olieprijs voor 21 procent de prijs aan de pomp bepaalt. Ongeveer 40 tot 50 procent van de brandstofprijs wordt bepaald door accijnzen en btw. De afgelopen weken stegen de prijzen aan de pomp snel mee met de stijging van de ruwe olieprijs. Daar komt bij dat de euro in waarde daalde ten opzichte van de dollar. Olie wordt doorgaans in dollars afgerekend en dus wordt het voor Europese bedrijven duurder om olie te kopen.

Ook was er, net als op de gasmarkt, paniek en onzekerheid. Paniek is er ook bij de gewone Nederlander en bedrijven. Het Nederlandse kabinet wil hen tegemoet komen met lagere brandstofaccijns. Invoering van een maatregelenpakket zou volgens de NOS op 1 juli ingaan. Het pakket kost 2,3 miljard euro en de steun duurt in ieder geval een half jaar. 

Op de elektriciteitsmarkt bereikte de EPEX spotprijs nieuwe records. Termijnhandel is nauwelijks mogelijk. Lees de hele update van AgroEnergy hier. 

Gisteravond ging tv-programma 'Stand van Nederland' in op de gevolgen van de oorlog. Door inflatie wordt alles duurder. In de uitzending zat vanaf minuut 13 ook chrysantenteler Wouter Duijvesteijn. Hij spreekt over de consequenties voor zijn eigen bedrijf, met 80% afzet in en om de oorlogsregio. Ook wijst hij op de gevolgen voor de hele sector. Wouter gaat er, na een diepe zucht, vanuit dat zijn bedrijf bij de blijvers hoort en de crisis overleeft. Wel moet het bedrijf 'goed op de centjes letten.' 

Dat laatste, doen veel telers. De Tijd staat stil bij de moeilijke winter die veel telers doormaken in Vlaanderen. Met langetermijncontracten voor hun afzet konden zij ondanks bijvoorbeeld veel hogere tomatenprijzen door dalende volumes de kosten niet voldoende compenseren. De vinger op de knip houden is daarom het devies, beaamt ook tomatenteler Paul Stoffels. Hij zag de kosten de voorbije maanden met 20-40% stijgen en zijn oogst de afgelopen weken 30% lager liggen. De terugval bij de teler was kleiner dan bij zijn collega's. Dat komt omdat Stoffels vooral inzet op specialere tomaten zoals smaak- en snoeptomaten. "Daardoor zijn onze producten minder inwisselbaar dan tomaten in bulk. We zijn er ook in geslaagd de supermarkten een deel van onze stijgende kosten te doen opvangen. Al liepen die gesprekken niet altijd even makkelijk." Brancheorganisatie Boerenbond maakt zich zorgen. Dat doet ook Glastuinbouw Nederland. In een video steekt voorzitter Adri Bom-Lemstra steekt in diverse talen medewerkers in de glastuinbouw een hart onder de riem.

De Werkgeverslijn land- en tuinbouw schrijft over vluchtelingen uit Oekraïne én wil duidelijk maken dat goede opvang het belangrijkste is, niet mensen aan het werk zetten. De tijdelijke beschermingsmaatregel van de Europese Unie verandert dit niet. Het Men schrijft: "In diverse media wordt de indruk gewekt dat de tijdelijke beschermingsmaatregel van de EU Oekraïense vluchtelingen de mogelijkheid biedt om te werken in Nederland. Dat is op dit moment niet mogelijk. Ditzelfde geldt ook voor Oekraïners die momenteel al in Nederland zijn. Bovendien is het nadrukkelijk te prematuur om te verwachten dat Oekraïense vluchtelingen behoefte hebben aan werk. De prioriteit ligt nu bij goede opvang, zodat vluchtelingen tot rust kunnen komen en zij, als ze dat willen en zodra het veilig is, weer naar hun thuisland terug kunnen."

Omroep West sprak uitzendbureaus en tomatenteler Looye. De uitzendbureaus laten weten dat 'de eerste gesprekken' over werken in de kas worden gevoerd. 

Bom-Lemstra gaat in haar wekelijkse video-update in op de gesprekken die men voert met de politiek over de energiecrisis. Dinsdag 17 maart staat voor leden van Glastuinbouw Nederland een online spreekuur over de energiecrisis gepland.

LTO Nederland organiseert op 15 maart een rondetafelgesprek over de oorlog in Oekraïne, de impact op de land- en tuinbouw en de betekenis voor Europees strategisch voedselbeleid. Namens Glastuinbouw Nederland zit Ruud Paauwe aan. 

Brancheorganisatie AVAG, waarbij 74 kastechniekbedrijven zijn aangesloten, laat gevraagd naar de gevolgen van de situatie rond Rusland en Oekraïne weten dat haar leden inmiddels tientallen miljoenen euro’s schade hebben. Opdrachten in de regio worden on hold gezet of zelfs gecanceld. Daarbij komt ook nog de schaarste van grondstoffen voor o.a. glas en aluminium die wereldwijd van invloed zijn op de bouw van nieuwe kassen. Een indirect gevolg in Nederland is dat vanwege de stijgende gasprijzen de investeringen in duurzaamheid op een lager pitje worden gezet. Ook dat (gaan) voelen AVAG-leden in projectaanvragen. 

De Rabobank schat de gevolgen van de hoge gasprijzen groter in dan extra verstoringen in de internationale handel. De bank maakt een sectorprognose. 

BPL Pensioen, waarbij werknemers in de agrarische sector voor hun pensioen zijn aangesloten, geeft ook een update. Men laat weten 'bijna geen beleggingen in Rusland' te hebben. Het gaat om 0,04% van het BPL-vermogen. "Het verkopen van deze aandelen is nu niet mogelijk. We onderzoeken wat de mogelijkheden zijn om afstand te doen van deze Russische beleggingen." Over de invloed van de oorlog op opgebouwde pensioenen is nog veel onzeker. 

Publicatiedatum: vr 11 mrt 2022 © GroentenNieuws.nl / Contact

Alle velden die gemarkeerd zijn met * moeten worden ingevuld.

Ook onze nieuwsbrief ontvangen? | Klik hier

Ander nieuws uit deze sector:

<< Terug | GroentenNieuws.nl

Schrijf je in voor onze dagelijkse nieuwsbrief om al het laatste nieuws direct per e-mail te ontvangen!

Je krijgt deze pop-up te zien omdat dit de eerste keer is dat je onze site bezoekt. Krijg je deze melding altijd te zien dan heb je je cookies uitstaan en zullen die blijven verschijnen.